Uniwersytet Jagielloński – najlepszy i najstarszy uniwersytet w kraju

Uniwersytet Jagielloński to jedna z najlepszych uczelni kraju. Od lat wypada najlepiej w rankingach uczelni wyższych w kategorii uczelni humanistycznych. Jego słynnych absolwentów, i to na przestrzeni wieków, można wymieniać bez końca, a historia uniwersytetu sięga XIV wieku.

Uniwersytet znany dziś jako Jagielloński został założony przez Kazimierza Wielkiego w 1364 roku. To, co od początku wyróżniało tę uczelnię, to niezależność władz uniwersytetu od Kościoła. Uniwersytet wspierała królowa Jadwiga Andegaweńska, która po krótkim zamarciu jego działalności, doprowadziła do jego ponownej świetności. Poświęciła w tym celu swój własny majątek i dokonała osobistych starań, by zdobyć odpowiednią zgodę u papieża. W tym okresie na uniwersytecie działały 4 wydziały:

• Teologii,

• Prawa,

• Medycyny,

• Sztuk wyzwolonych (obejmujący: geometrię, arytmetykę, astronomię, muzykę, łacinę, logikę oraz retorykę).

Pierwotnie uniwersytet działał pod nazwą Akademii Krakowskiej. Pod koniec średniowiecza, wszedł w poważny kryzys. Stało się tak, mimo, że związane z nim były nazwiska niezwykle ważnych uczonych (studentem tu był Mikołaj Kopernik, a rektorem Paweł Włodkowic). Nowa epoka wymusiła poważne zmiany w kierunku rozwoju uczelni. Poważne zmiany w Europie, a przede wszystkim reformacja, przyczyniły się do problemów uczelni. Konserwatywni profesorowie odrzucili reformację, a tym samym uczelnia pozostała na jakiś czas na peryferiach. Zrezygnowali ze studiowania na niej studenci europejscy, a bogatsze elity polskie wybierały na studia bardziej renomowane uczelnie europejskie. Kryzys uczelni pogłębił się, kiedy w XVII wieku uczelnia weszła na ścieżkę konfliktu z jezuitami.

Pierwsze zmiany w dobrym kierunku przyniósł wiek XVIII. Zaczęto wykładać nowoczesną naukę, sięgnięto po filozofię Kartezjusza i Leibniza. Odnowa w dziedzinie nauki dokonała się przy pomocy Hugo Kołłątaja. Jego projekt postulował powstanie pięciu nowoczesnych wydziałów akademii:

• Sztuki;

• Filozofii;

• Medycyny;

• Prawa;

• Teologii.

Niestety dobrą passę przerwał okres rozbiorów. Istniało poważne zagrożenie, że uniwersytet zostanie na stałe zamknięty. Tak się jednak nie stało. Uniwersytet, choć jego rola spadła, pełnił ważny ośrodek nie tylko nauki, ale także polityki. W okresie stworzenia autonomii Galicji poprawiła się nawet nieco sytuacja uczelni, zmieniono również jej nazwę na Uniwersytet Jagielloński.

W XIX i XX wieku uczelnia przeżyła kolejny rozkwit i gdy Polska w końcu odzyskała niepodległość, Uniwersytet Jagielloński był najważniejszą uczelnią kraju. Mimo wewnętrznych konfliktów uczelnia rozwijała się aż do czasu II wojny światowej.

II wojna światowa przyniosła uczelni ogromne zniszczenia oraz celową próbę wymordowania całej kadry uniwersyteckiej. W tej kryzysowej sytuacji kontynuowano nauczanie na tajnym uniwersytecie. Niestety tuż po zakończeniu wojny, a po wznowieniu działalności uniwersytetu, nadeszły ciężkie czasy stalinizmu, który nie pozwolił na wolne działanie wszystkich wydziałów. Dopiero po latach pięćdziesiątych nastąpiła poprawa sytuacji, a prawdziwy rozkwit uczelnia zanotowała po 1989 roku.